چرا خدا خواست واقعه عاشورا در ماه محرم باشد؟

ماه مُحَرّم یا محرم‌ الحرام نخستین ماه از بروج دوازده گانه ی تقویم اسلامی (ه.ق) است که به اعتقاد همه ی مسلمانان، در زمره ماه‌های حرام به شمار می آید. همان ‌گونه که در پیش از اسلام نیز رجب، ذی‌ القعده، ذی‌ الحجه و محرم از این ایام بود و بر طبق اعتقاد اهل جاهلیت، جنگ و خونریزی در آن ها نهی و پیکار و خشونت زشت شمرده می شد؛ به همین دلیل هم هست که بیشتر قبایل آن زمان نظیر اوس و خزرج که ١۲٠ سال با یک دیگر جنگ داشتند در این چهار ماه متارکه نموده و نزاع را متوقف می‌ ساختند. این رسم در دوران اسلامی نیز دایر بود تا آن که بنی‌امیه به قدرت رسید. در این زمان نه تنها آداب و سنن دین اسلام پاس داری نشد بلکه رسوم و عقاید ملی اعراب نیز دست خوش تغییر گردید. نمونه بارز این بی حرمتی ماجرای تاسوعا و عاشورا است که در آن پس از مرگ معاویه، یزید بر اریکه قدرت نشست و در طی فرمانی به والی مدینه نوشت، که حتماً از حسین بن علی (ع) بیعت بگیر و در صورت امتناع، گردنش را بزن و سرش را برایم بفرست. از طرفی امام حسین (ع) به خواست مردم کوفه و برای هدایت اهل عراق در شب ۲۷ یا ۲۸ ماه رجب سال ۶٠ (ه.ق) مدینه را به قصد مکه ترک کرد و پس از پنج ماه توقف در آن جا در روز هشتم ذی‌ الحجه الحرام و هم زمان با رفتن حجاج به عرفات عازم عراق شد. دلیل این کار این بود که حضرت حسین (ع) از توطئه ی یزیدیان برعلیه خویش آگاه شد و نخواست که خون پاکش در این ماه حرام در حرم امن الهی، ریخته شود به همین جهت به سمت کوفه رفت ولی یزیدیان راه او را بستند و ایشان را به سوی کربلا فرستادند. در آن زمان امام (ع) علم به شهادت خود داشت و برای حفظ سنن الهی و احتراز از جنگ نامه ای به یزید بن معاویه نوشت که: "خداوند جنگ را در ماه‌های حرام ممنوع کرده و اینک محرم‌ الحرام است و شما می‌ خواهید با من در این زمان بجنگید، جز این که به روی یکی از مردان حق شمشیر می‌ کشیـد، بر خلاف نص قرآن هم رفتار می‌ کنید. من این حرف را از بیم کشته شدن نمی‌ زنم بلکه از این جهت می گویم که عملی بر خلاف گفته ی صریح قرآن به انجام نرسد." در جواب این نامه یزید ابن معاویه و امیرش عبیدالله بن زیاد نه تنها حد ماه های حرام را نگه نداشتند بلکه دستور دادند که خون پاک بهترین انسان های برگزیده ی خدا را بر زمین بریزند. البته در این کار عمر بن سعد فرمانده سپاه یزیدیان نیز دست کمی از امیر خود نداشت چنان که در روز دهم محرم با افراد خود به سوی خیمه گاه امام (ع) حمله کرد و به سپاهیان خود دستور داد: "ای لشکر خدا سوار شوید که بهشت بر شما بشارت باد." و "نزد امیر شاهد باشید، اولین کسی که به حسین (ع) تیر زد من بودم." سپس با پرتاب تیری جنگ را آغاز نمود. امام (ع) هم پس از بی نتیجه ماندن تلاش هایش بر اساس نص قرآن که می‌ فرماید: "ماه حرام در برابر ماه حرام، اگر دشمنان احترام آن را شکستند و با شما جنگیدند، شما نیز حق دارید مقابله به مثل کنید و تمام حرام‌ها قابل قصاص است، هر کسی به شما تجاوز کرد، هم آنند آن بر او تعدی کنید" در صدد دفاع از خویش برآمد و با یاران اندکی که داشت واقعه ی عبرت آموز کربلا را رقم زد. جالب است که بدانید در محرم حوادث خوب و بد دیگری هم رخ داده که از آن جمله می توان به غرق شدن فرعونیان در نیل، عذاب اصحاب فیل، غزوه ذات الرقاع، به خلافت رسیدن عثمان، قتل محمد امین، کشته شدن جعفر برمکی، انقراض خاندان برمکی، واقعه هلاکوخان مغول، قتل مستعصم عباسی و انقراض دولت بنی عباس اشاره کرد.

منابع این نوشتار محفوظ است.