اسامی حضرت فاطمه الزهرا (علیه السلام)

 

حضرت امام صادق (علیه السلام) در رابطه با نام های مبارک حضرت (س) فرمودند: "حضرت فاطمه (علیها سلام الله) نزد خدای متعال ۹ اسم دارد که به نام های فاطمه، صدیقه، مبارکه، طاهره، زکیه، راضیه، مرضیه، محدثه و زهرا خوانده می شود". اما هر کدام از این اسامی چه مفهومی دارند؟

فاطمه: در واقع فاطمه به معنای بریده و قطع‌ شده، است. رسول خدا (ص) فرمود: "زیرا او و شیعیانش از آتش جهنم قطع شده‌اند." امام صادق (ع) نیز می فرمایند: "چرا که او از هر شر و بدی بریده و نیز مردم هم از رسیدن به معرفت کامل او قطع شده اند."

صدیقه: زیرا او هرگز در زندگی جز راست نگفت و هر آن چه پدر بزرگوارش فرمود، تصدیق نمود. رسول خدا (ص) به امیرالمؤمنین (ع) فرمود: "یا علی، من به فاطمه سفارش‌هایی کرده ام که به تو بگوید. او هر چه گفت بپذیر، زیرا او راست گوست، بسیار راستگو".

مبارکه: برکت به معنای خیر فراوان است و فاطمه (س)، نسل فراوانی به عالم اسلام هدیه داده؛ لذا در بعضی از تفاسیر آمده که در آیه ی "انا اعطیناک الکوثر" "ای رسول گرامی ما به تو خیر کثیر عطا کردیم" منظور، فاطمه (س) می باشد.

طاهره: امام باقر (ع) فرمودند: "زیرا فاطمه از هر ناپاکی ظاهری و هر گونه ناپاکی دامن، مبری است". هم چنین طبق روایات متعدد، آیه تطهیر "انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا" در باب ایشان نازل گردیده و هر گونه رجس و پلیدی و ناپاکی را از وجود مقدسش دور می نماید.

زکیه: "زکاه" به دو معنای رشد و نمو و طهارت به کار رفته، بنابراین زکیه یعنی از فاطمه نسل پرباری پا به عرصه وجود خواهد گذاشت و نیز وجود مبارک ایشان پاک و طاهرست .

راضیه: فاطمه (س) را به این نام می خوانند چرا که زندگی کوتاه حضرت فاطمه با غم و اندوه و نیز تلاش و سختی همراه بود ولی هرگز لب به شکایت باز نکردند، بلکه همواره خدای بزرگ را شکر می ‌نمود و راضی بود.

روایت شده روزی رسول خدا (ص) حضرت فاطمه (س) را دید که لباس خشنی بر تن داشت و با دست‌های مبارکش آسیاب می‌ کرد در حالی که طفل کوچک خود را هم شیر می ‌داد. پدر بزرگوارشان گریان شدند و فرمودند: "ای دخترکم، تلخی این دنیا را بچش، برای رسیدن به شیرینی آخرت". حضرت فاطمه (س) نه تنها لب به شکایت باز نکرد، بلکه عرض کرد: "ای رسول خدا، من خدا را برای نعمت هایش سپاس گزارم."

در روایتی دیگر، روزی امیرالمؤمنین (ع) از پیامبر (ص) خواست تا در صورت امکان برای حضرت فاطمه (س) مستخدمه ‌‌ای بگیرد. اما رسول خدا (ص) "تسبیح فاطمه" را به آن دو تعلیم دادند. حضرت زهرا (س) پس از شنیدن این دستور سه بار بیان داشتند: "من از خدا و رسولش راضیم."

مرضیه: پیامبر گرامی اسلام (ص) هیچ گاه بر فاطمه (س) غضب نکرد و به او خرده نگرفت؛ برعکس، گاهی می‌ فرمود: "فداها ابوها." "پدرش به قربانش". تمام کارهای حضرت فاطمه (س) مورد رضایت خدا و رسولش (ص) بود. این چنین است که حضرت محمد (ص) رضای فاطمه (س) را رضای خداوند می ‌دانست و می‌ فرمود: "خدا از غضب فاطمه (س) غضب می کند و از رضایت او راضی می‌ شود."

محدثه: امام صادق (ع) در این مورد می فرمایند: "زیرا ملائکه از آسمان فرود می‌ آمدند و با او سخن می ‌گفتند". در فرهنگ اسلامى، راویان و محدثان راستین همواره از حرمت و منزلت ویژه اى برخوردار بوده و در حفظ و حراست از گنجینه هاى معارف، ارزش هاى دینى، ذخایر گران مایه مکتب تشیع و رشد و تعالى فرهنگ غنى اسلامى نقش اول را برعهده داشته اند و حامل ودایع و امانت هاى گران قدر الهى و راز دار اسرار آل رسول (ص) بوده اند.

زهرا: امام صادق (ع) فرمودند: "زیرا نور آن بانوی مکرمه در یک روز سه بار برای امیرالمومنین (ع) می ‌درخشید و چون در محراب عبادت می‌ ایستاد نور تابناک ایشان نصیب اهل آسمان هم می‌ شد همان گونه که نور ستارگان برای اهل زمین می ‌درخشد."

برخی دیگر از نام های حضرت فاطمه (علیها سلام الله) شامل حصان (محفوظ)، حره (آزاده، شریف)، سیده (بانوی محترم)، عذراء (پرده نشین)، حوراء (فرشته، حوریه)، مریم کبری (مریم برتر) و نوریه (تابناک، درخشنده) می شود و البته اسم آن بانوی بزرگوار در آسمان، منصوره به معنی یاری‌ شده، می باشد.

از کنیه های ایشان می توان به ام الحسن، ام الحسین، ام المحسن، ام الائمه و ام ابیها اشاره کرد. حضرت فاطمه (س) آن قدر به پدر بزرگوارش محبت می کرد و مادرانه عشق می ورزید که "ام ابیها" یعنی "مادر پدرش" لقب گرفت.

.منابع این نوشتار محفوظ است