|
| چرا اربعین فقط برای شهادت امام حسین (ع) تعیین شده است؟ جواب این سوال در این چند نکته نهفته است که ١- فداکاری امام حسین (ع) در روز عاشورا، دین اسلام را زنده کرد و نقش او در این امر بسیار ویژه و حائز اهمیت بود لذا این فداکاری را باید زنده نگه داشت و با عزاداری ایام محرم و صفر این امر محقق می شود. ۲- مصیبت وارده بر امام حسین (ع) برای هیچ پیامبر و امامی به وجود نیامده و این اتفاق از همه اتفاق های عالم بزرگ تر و سخت تر است پس همین عامل کافی است که نشان دهد که چرا برای امام حسین (ع) و یارانش بیش از دیگر پیشوایان دین عزاداری می نماییم. ۳- در ماه محرم سال ۶١ (ه.ق) امام حسین (ع)، فرزندان، خویشان و یاران با وفایش همه کشته شدند و پس از آن اسیران و اصحاب او نیز به کوفه و شام مهاجرت نمودند، در راه بازگشت همین اسیران داغ دیده در روز اربعین حسینی به کربلا رسیدند و همه مصائب عاشورا در برای آن ها زنده شد. ۴- دشمنان اسلام با به شهادت رساندن پیشوای سوم شیعیان قصد نابود کردن دین را داشتند و تلاش کردند تا حادثه کربلا هم به کلی فراموش گردد آن ها در این راه حتی افرادی را که برای زیارت مرقد سید شهدا به کربلا می آمدند را نیز شکنجه کرده و می کشتند. این وضع در زمان عباسیان نیز ادامه یافت چنان که در دوره حکومت متوکل عباسی تمامی قبور شهدای کربلا تخریب گردید و به مزرعه تبدیل شد. به همین دلیل شیعیان نیز از آن پس برای مقابله با دشمنان از هر مناسبتی از جمله عزاداری در اربعین حسینی استفاده می نمودند. ۵- در منابع مختلف آمده که یکی از نشانه های مومن زیارت امام حسین (ع) در روز اربعین است در این زمینه از امام حسن عسگری (ع) روایت شده که علامت مومن پنج چیز است ١- پنجاه رکعت نماز نافله در شبانه روز ۲- انگشتر به دست راست کردن ۳- پیشانی به خاک نهادن در سجده ۴- بسم الله را بلند گفتن و ۵- اهتمام شیعیان به زیارت اربعین لذا باید در تیعیت از پیشوایان دین به این آموزه ها دست آویزیم.
----------------------------------------------------------------- چرا خدا خواست واقعه ی عاشورا در ماه محرم باشد؟! ماه مُحَرّم یا محرم الحرام نخستین ماه از بروج دوازده گانه ی تقویم اسلامی (ه.ق) است که به اعتقاد همه ی مسلمانان، در زمره ماه‌های حرام به شمار می آید. همان گونه که در پیش از اسلام نیز رجب، ذی القعده، ذی الحجه و محرم از این ایام بود و بر طبق اعتقاد اهل جاهلیت، جنگ و خونریزی در آن ها نهی و پیکار و خشونت زشت شمرده می شد؛ به همین دلیل هم هست که بیشتر قبایل آن زمان نظیر اوس و خزرج که ١۲٠ سال با یک دیگر جنگ داشتند در این چهار ماه متارکه نموده و نزاع را متوقف می ساختند. این رسم در دوران اسلامی نیز دایر بود تا آن که بنی‌امیه به قدرت رسید. در این زمان نه تنها آداب و سنن دین اسلام پاس داری نشد بلکه رسوم و عقاید ملی اعراب نیز دست خوش تغییر گردید. نمونه بارز این بی حرمتی ماجرای تاسوعا و عاشورا است که در آن پس از مرگ معاویه، یزید بر اریکه قدرت نشست و در طی فرمانی به والی مدینه نوشت، که حتماً از حسین بن علی (ع) بیعت بگیر و در صورت امتناع، گردنش را بزن و سرش را برایم بفرست. از طرفی امام حسین (ع) به خواست مردم کوفه و برای هدایت اهل عراق در شب ۲۷ یا ۲۸ ماه رجب سال ۶٠ (ه.ق) مدینه را به قصد مکه ترک کرد و پس از پنج ماه توقف در آن جا در روز هشتم ذی الحجه الحرام و هم زمان با رفتن حجاج به عرفات عازم عراق شد. دلیل این کار این بود که حضرت حسین (ع) از توطئه ی یزیدیان برعلیه خویش آگاه شد و نخواست که خون پاکش در این ماه حرام در حرم امن الهی، ریخته شود به همین جهت به سمت کوفه رفت ولی یزیدیان راه او را بستند و ایشان را به سوی کربلا فرستادند. در آن زمان امام (ع) علم به شهادت خود داشت و برای حفظ سنن الهی و احتراز از جنگ نامه ای به یزید بن معاویه نوشت که: "خداوند جنگ را در ماه‌های حرام ممنوع کرده و اینک محرم الحرام است و شما می خواهید با من در این زمان بجنگید، جز این که به روی یکی از مردان حق شمشیر می کشیـد، بر خلاف نص قرآن هم رفتار می کنید. من این حرف را از بیم کشته شدن نمی زنم بلکه از این جهت می گویم که عملی بر خلاف گفته ی صریح قرآن به انجام نرسد." در جواب این نامه یزید ابن معاویه و امیرش عبیدالله بن زیاد نه تنها حد ماه های حرام را نگه نداشتند بلکه دستور دادند که خون پاک بهترین انسان های برگزیده ی خدا را بر زمین بریزند. البته در این کار عمر بن سعد فرمانده سپاه یزیدیان نیز دست کمی از امیر خود نداشت چنان که در روز دهم محرم با افراد خود به سوی خیمه گاه امام (ع) حمله کرد و به سپاهیان خود دستور داد: "ای لشکر خدا سوار شوید که بهشت بر شما بشارت باد." و "نزد امیر شاهد باشید، اولین کسی که به حسین (ع) تیر زد من بودم." سپس با پرتاب تیری جنگ را آغاز نمود. امام (ع) هم پس از بی نتیجه ماندن تلاش هایش بر اساس نص قرآن که می فرماید: "ماه حرام در برابر ماه حرام، اگر دشمنان احترام آن را شکستند و با شما جنگیدند، شما نیز حق دارید مقابله به مثل کنید و تمام حرام‌ها قابل قصاص است، هر کسی به شما تجاوز کرد، هم آنند آن بر او تعدی کنید" در صدد دفاع از خویش برآمد و با یاران اندکی که داشت واقعه ی عبرت آموز کربلا را رقم زد. جالب است که بدانید در محرم حوادث خوب و بد دیگری هم رخ داده که از آن جمله می توان به غرق شدن فرعونیان در نیل، عذاب اصحاب فیل، غزوه ذات الرقاع، به خلافت رسیدن عثمان، قتل محمد امین، کشته شدن جعفر برمکی، انقراض خاندان برمکی، واقعه هلاکوخان مغول، قتل مستعصم عباسی و انقراض دولت بنی عباس اشاره کرد.
----------------------------------------------------------------- نام هر شب محرم به اسم کدام شهید کربلاست؟شب اول (مسلم بن عقیل) "مسلم"، نخستین شهید واقعه کربلاست. شهادت او کمی پیش تر از حادثه کربلا رخ داده و شب اول ماه محرم به پاس فداکاری و جان فشانی های این سفیر شهید راه سرخ به نام شب "حضرت مسلم بن عقیل" خوانده می شود. مسلم الگوی محبت و وفا و عاشقی دل باخته بود که تا آخرین لحظه از عشق پاک خود به "حسین" (ع) دست بر نداشت و در اوج بی وفایی کوفیان به مولایش وفادار ماند. شب دوم (ورود به کربلا) روز دوم محرم به دلیل ورود "امام حسین" (ع) در این موقع از سال ۶١ (ه.ق) به سرزمین کربلا، به نام روز "ورود به کربلا" نام گذاری شده که نماد پایداری به شمار می رود. "اباعبدالله الحسین" (ع) از همان آغاز حرکت با حوادث گوناگونی، از بی وفایی کوفیان گرفته تا تعقیب شدن از سوی سپاهیان دشمن، روبه رو گشت اما با این حال از ادامه ی راه منصرف نشدند و هم چنان استواری ورزیدند. شب سوم (حضرت رقیه (س)) "حضرت رقیه" (س) دُردانه ی سه ساله "حسین بن علی" (ع) است که نام مبارک ایشان در بعضی از کـُـتب تاریخی و مقاتل نقل شده و در برخی دیگر مانند ریاض الاحزان از او با نام "فاطمه صغری" یاد کرده اند. "رقیه" (س) در روز سوم صفر سال ۶١ (ه.ق) در سفر اهل بیت به شهر شام از دنیا رفته اند و شاید نام گذاری روز سوم محرم به نام این بانوی کوچک بدین انگیزه بوده که در گرماگرم عزاداری دهه اول، از مظلومیت او یادی شود. "حضرت رقیه" (س) الگوی تربیت صحیح می باشند و با تدبیر در جملات کوتاهی که وی هنگام دیدن سر بریده پدر به زبان آورده به خوبی می توان دریافت که این کودک از چه معرفت والایی برخوردار بوده است. شب چهارم (حضرت حرّ (ع)) شب چهارم عزاداری محرم اختصاص به یکی از شهیدان سربلند کربلا یعنی "حر بن یزید ریاحی" دارد؛ البته این شب را به فرزندان "حضرت زینب" (س) نیز منسوب کرده اند. حر در آغاز برخورد با "امام حسین" (ع) چنین جای گاه وارسته ای نداشت و به گفته خودش مأمور بود و معذور! اما ادب و تواضع حر در مقابل سالار شهیدان، سبب رهایی او گشت. "حربن یزید ریاحی" الگوی توبه و حقیقت جویی ست به گونه ای که با ژرف بینی، حق را بر باطل ترجیح داد و پیشانی پشیمانی بر سجده گاه توبه فرود آورد. حر، جذاب ترین الگوی توبه برای خطاکاران به شمار می رود. شب پنجم (حضرت زهیر (ع)، حبیب بن مظاهر (س) و حضرت عبدالله بن حسن (ع)) این شب مانند شب چهارم میان چند شهید کربلا مشترک می باشد. شب پنجم به "حبیب بن مظاهر" و "حضرت عبدالله بن حسن" کودک هشت ساله ی "امام مجتبی" (ع) نیز منسوب شده است. "عبدالله" (ع) در شمار آخرین یارانی بود که پیش از شهادت "امام حسین" (ع) در ظهر عاشورا به شهادت رسید. "زهیر"، الگوی عاشقی کربلا، تا چند روز پیش، از دیدار "حسین" (ع) می ترسید اما پس از آن که به خیمه امام گام نهاد، هراسش به عشقی جاودانه بدل گشت. بارقه ی نگاه "امام حسین" (ع) چنان در جانش اثر کرد که از همه ی هستی خود گذشت و از دنیا و خانمان گسست. او در این راه چنان پیش رفت که به یکی از فرماندهان سپاه آن حضرت تبدیل شد. شب ششم (حضرت قاسم (ع)) شب نوجوانان عاشورایی، شب روضه "قاسم بن الحسن" (ع). وقتی "امام حسین" (ع) سخن از شهادت یارانش به میان آورد، نوجوان سیزده ساله کربلا از عمو پرسید: عموجان آیا من نیز به فیض شهادت نائل می شوم؟ امام او را به سینه چسباند و فرمود: فرزندم مرگ را چگونه می بینی؟ قاسم پاسخ داد: از عسل شیرین تر! شهادت طلبی "قاسم" (ع) و پا فشاری او برای رسیدن به مقصود، زیباترین الگو را برای رهروان خط سرخ شهادت رقم زد. شب هفتم (حضرت علی اصغر (ع)) "علی اصغر" (ع) فرزند کوچک "امام حسین" (ع) و "حضرت رباب" دختر "امرء القیس" است که با تیر سه شعبه ی "حرمله بن کاهل اسدی" به شهادت رسید. مصیبت "علی اصغر" (ع) برای "حسین" (ع) جان فرسا بود چنان که گریست و به خداوند عرض کرد: خدایا خودت میان ما و این قوم داوری کن. آنان ما را فرا خواندند تا یاری کنند ولی برای کشتن ما کمر بسته اند. در این لحظه ندایی از آسمان رسید که: ای "حسین" (ع) در اندیشه "اصغر" (ع) مباش، هم اکنون دایه ای در بهشت برای شیر دادن به او آماده است. شب هفتم، شب رضاست. "حسین" (ع) بهترین الگوی پایداری و رضایت می باشد. او پس از تحمل شهادت همه یاران و جوانانش، کودک شیرخوار خود را به میدان آورد. هنگامی که "علی اصغر" (ع) نیز فدا شد بر قضای الهی گردن نهاد و خطاب به خداوند گفت: ای خدا! چون تو این صحنه ها را می بینی تحمل این مصیبت ها بر من آسان می گردد. شب هشتم (حضرت علی اکبر(ع)) "علی اکبر" (ع) نخستین شخصی بود که از بنی هاشم به میدان رفت. او فرزند بزرگ امام و نزدیک ترین فرد به ایشان است. چون غربت پدر را در میان خیل گرگ های خون آشام کوفه و شام می بیند، از همه یاران و افراد خاندان پیشی می گیرد و خود را در راه آرمانی فدا می کند. او گام به میدان می نهد تا حجت را بر مردم تمام نماید و شوق رسیدن به فیض شهادت را در دل یاران "حسین" (ع) قوت بخشد. "علی اکبر" (ع) الگوی سبقت گرفتن در شهادت است. شب نهم (شب تاسوعا) ستاره ی ۳۴ ساله آسمان کربلا و بزرگ ترین یار و یاور "حسین" (ع). "عباس" یعنی "چهره درهم کشیده" و این نام، نشان از صلابت و توان مندی سقای کربلا دارد. او فرزند "علی" (ع) و برادر "امام حسین" (ع) بود، با این حال هرگز برادر خود را به نام صدا نزد. "عباس" (ع) این ادب و فروتنی را تا لحظه آخر بر خود واجب می دانست. او بهترین الگوی رشادت است چرا که پرچم دار سپاه بود و پرچم را به دست رشیدترین و شجاع ترین افراد لشگر می سپارند. او به اندازه ای محو یار گشت که بر امواج دل انگیز آب روان، لب های خشکیده ی محبوب خود را در نظر آورد و داغ تشنگی را از یاد برد. رشادت، وفاداری و فروتنی "عباس" (ع) یکی دیگر از برگ های زرین عاشوراست که همه را به شگفتی واداشته. شب دهم (شب عاشورا) شب "حسین بن علی" (ع) الگوی آزادگان جهان. شهامت، ایثار، بردباری، تسلیم، رضا، وفا، فروتنی، شجاعت و پای داری امواج اقیانوس بی منتهای "حسین" (ع) است. اگر این قیام چنین درون مایه ی ارزش مندی از فضایل انسانی را در خود نداشت، این گونه بر پیشانی تاریخ نمی درخشید. عاشورا این گونه توانست حصار زمان و مکان را درهم شکند و تاریخ را در نوردد. ----------------------------------------------------------------- |
|