بخش اول - بدترین توشه برای آخرت انسان
"بدترین توشه برای آخرت ستم بر بندگان خداست."
"سعادت اخروی و حیات جاودانی بهشت را بدون زاد و توشه نمی توان به دست آورد."
این دعوت و دستور صریح خداوند است که: "برای خود توشه برگیرید، که بهترین توشهها تقوی است."
زاد و توشه آخرت را باید از راه های مختلف کسب کرد، اما در این بین برخی از امور به عنوان "توشه منفی" تلقی می شوند و به مانند باری سنگین بر دوش انسان قرار می گیرند که ملازم و همراه با انسان، تا عالم محشر و رسیدگی نهایی به پرونده اعمال، موجبات خسران و بدبختی او را فراهم می آورند. یکی از بهترین توشه های آخرت، خدمت به خلق خدا و البته در راه خداوند است. اگر چه عبادت منحصر به خدمت به خلق نمی شود ولی قطعاً یکی از بهترین نیایش ها، برآوردن حاجتها و نیازهای مردمان و حل مشکلات آنان به خصوص مؤمنان و محرومان است؛ خدمتی که در راه رضای خدا و عاری از هر گونه انگیزههای دنیوی باشد .از سوی دیگر دشمنی با بندگان خدا، زیان وارد کردن به آنان، اذیت و آزار مردم، شکستن دل بی گناه، مشکل تراشی برای جامعه، ایجاد انحراف فکری و اخلاقی، اشاعه و ترویج فساد و فحشاء و هر آن چه برای سعادت مردم در زندگی مادی و حیات اخروی زیان و ضرر دارد، از بدترین توشههای آخرت می باشند. به همین جهت برعهده داشتن "حق الناس" و عدم ادای آن، مشکل تر از عدم ادای "حق الله" شمرده شده است .از نظر اسلام، علّت عمده ی گرفتاریِ های خلایق در عالَم محشر و عرصه حساب رسیِ نهایی، ناشی از ادا نشدن حقوق مردمان می باشد.
"دشمنی و ظلم به بندگانِ خدا" در نگرش اسلام به فرد و جامعه، به عنوان گناهی بزرگ شمرده میشود که حتی مانع استجابت دعا و مقبول اعمال عبادی فرد میگردد .در تعالم دینی، بعد از کفر و شرک، مردم را از هیچ چیزی به اندازه ظلم به بندگان بر حذر نکرده اند .در گفتار پیشوایان دینی آمده است که عقوبت ستم به مردم، پیش از عقوبت هر کار ناشایست دیگر، دامن گیر فرد ظالم می گردد؛ دین معنا که هر نوع ستم و ظلم از سوی ستمگران، برای آنان اثر وضعی به جای خواهد گذاشت. اثر وضعی ظلم در دنیا یعنی این که بالأخره انسان یا قوم ستمگر، در دنیا به نابودی و بدبختی خواهد رسید و در آخرت هرگز روی سعادت و رستگاری را نخواهد دید بلکه او در دوزخ ابدی گرفتار خواهد شد؛ چنان چه خداوند می فرماید: "مسلماً ظالمان، رستگار نخواهند شد." (سوره ی انعام، آیه ی ۲١)
بدترین توشه برای انسان عبارتند از بی تقوایی، عدم در نظر داشتن خداوند در انجام امور و کارها و مراعات نکردن حدود الهی که دارای دامنه گستردهای می باشد .در روایتی از حضرت علی (ع) صریحاً از ظلم، به عنوان توشه نامناسب و بد نام برده شده که آن نیز خود شاخه ای از بی تقوایی است و چنین می فرماید: "بئس الزاد الی المعاد، العدوان علیالعباد؛ ظلم به بندگان خدا، توشه بدی برای آخرت است". (میزانالحکمه، ج ۵، ص ۵٩۶).
منابع این نوشتار محفوظ است.