آیا در قرآن به صورت مستقیم به چادر به عنوان حجاب اشاره شده است؟

 

خداوند در آیه ٣١ سوره نور در مورد حجاب می‏ فرماید: "و قل للمومنات یغضضن من ابصار هن و یحفظن فروجهن و لا یبدین زینتهن الا ماظهر منها ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن ..." "و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را از هر نامحرمی فرو بندند و پاک دامنی ورزند و زیورهای خود را آشکار نگردانند مگر آن چه که از آن پیداست و باید روسری خود را بر گردن خویش فرو اندازند ...".

١- آیه درباره احکام نگاه کردن بانوان به مردان می باشد.

۲- آیه: "ولا یبدین زینتهن الا ماظهر منها ..." در مورد احکام حفظ و رعایت حجاب شرعی در مقابل نامحرم است.

واژه "ابداء" که در آیه شریفه آمده به معنای اظهار و آشکار نمودن است و مراد از "زینت" هم مواضع و جایگاه‏ های زینت می باشد مانند محل زینت‏ های گوناگون از بدن که ابداء و آشکار نمودن آن ها جایز نیست مگر مواردی که استثناء گشته از جمله محل انگشتری یعنی انگشتان دست و خود دست و محل سرمه کشیدن یعنی چشمان. واژه "خُمُر" در آیه ی مذکور، لباس و جامه ای می باشد که بانوان با آن سر خود را می پوشانند و بر سینه ی خود آویزان می نمایند و معنای این قسمت از آیه چنین است که با اطراف خمر و مقنعه خود سرها، موها، شانه و سینه خود را بپوشانند.

دانشمندان و فقیهان نیز در بحث از آیه شریفه، روایات وارده را متذکر شده و مورد گفت و گو قرار داده‏ اند؛ از جمله مرحوم "آیت‏ اللّه ‏حکیم" در جلد ١۴ کتاب فقهی مشهور "مستمسک العروة ‏الوثقی"، ص ۲٧ می ‏گوید: «در روایت صحیحه فضیل از امام صادق (ع): "از حضرت درباره نگاه به ساق دست زنان پرسیدم که آیا از جمله زینتی ست که خدای سبحان در قرآن می‏ فرماید "ولا یبدین زینتهن الا لبعولتهن"؟ حضرت بیان داشتند: "آری آن چه به زیر خمار و مقنعه و زیر دست بند است زینت می باشد".» مقصود این است که صورت و دو کف، جزء ِ زینتی که باید پوشیده شود به شمار نمی آیند بلکه سر و گردن و ساق جزو زینتی است که باید پنهان گردد. مرحوم "حکیم" در روایت موثقه زرارة از امام صادق (ع) در باب آیه شریفه فرمود: «"الا ما ظهر منها." "زینت ظاهر و آشکار سرمه و انگشتری است." و این دو در صورت و در کف می ‏باشند.»

و نتیجه آن که بیش تر فقها از این بخش از آیه استفاده کرده اند که پوشش برای زن به جز صورت و کفین در صورتی که باز بودن منشأ فساد و انحراف نشود در مقابل نامحرم واجب است.

بخش "ولا یبدین زینتهن الا لبعولتهن ..." حکم مواردی را که زنان می توانند در آن جا حجاب خود را برگیرند و زینت پنهان خود را آشکار سازند بیان کرده است.

قسمت "ولایضربن بارجلهن ..." نیز برای حفظ عفت عمومی و دور نگاه داشتن افراد جامعه از عوامل شهوت زا، به زنان دستور داده شده که حتی از رساندن صدای خلخالی که به پای دارند، به گوش مردان بیگانه خودداری کنند. می دانید که تصریح به خلخال پا، تخصیص را نمی رساند بلکه هر چیزی که سبب شعله ور شدن آتش شهوت می باشد را شامل می شود. پس آن چه در قرآن و روایات آمده اصل پوشش است و تصریحی به چادر یا مانتو نشده. هر پوششی که موجب جلب نظر نامحرم و مفسده نباشد از نظر اسلام پذیرفته است و البته پوشش های جایز، همه در یک سطح نیستند و بعضی بهتر می باشند؛ و آن ها که چادر را معرفی می کنند از جهت بهتر بودن آن نسبت به بقیه پوشش ها می باشد.

منابع این نوشتار محفوظ است.